Unutulma Hakkı Nedir ve Nasıl Kullanılır? 10 Soruda Haklarınızı Öğrenin!

Unutulma Hakkı Nedir ve Nasıl Kullanılır?

Unutulma hakkı, kişisel verilerin internet ortamından kaldırılmasını talep etme hakkıdır. Bu makalede unutulma hakkının tanımı, yasal dayanağı, kapsamı, şartları, sınırları ve başvuru yolları hakkında bilgi edinebilirsiniz.

İnternet, günümüzde haberleşme, bilgi edinme, eğlenme, alışveriş yapma gibi pek çok amaç için kullanılan vazgeçilmez bir araçtır. Ancak internetin sunduğu faydaların yanında bazı riskler de barındırmaktadır. Bunlardan biri de kişisel verilerin korunması sorunudur. Kişisel veriler, kişinin kimliği, özellikleri, tercihleri, görüşleri, sağlık durumu, eğitim seviyesi, mesleği, ailevi ilişkileri, hobileri, alışkanlıkları gibi kendisiyle ilgili her türlü bilgiyi ifade etmektedir.

Kişisel veriler, internet üzerinde çeşitli platformlarda, sitelerde, uygulamalarda, arama motorlarında yayınlanabilmekte, depolanabilmekte, paylaşılabilmekte ve işlenebilmektedir. Bu durum, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kullanılmasına, kişilerin özel hayatının gizliliğinin ihlal edilmesine, kişilik haklarının zedelenmesine, itibar kaybına, ayrımcılığa, tacize, şantaja, dolandırıcılığa, suç işlemeye ve terörizme zemin hazırlayabilmektedir. Bu nedenle, kişisel verilerin korunması, hem bireysel hem de toplumsal açıdan büyük önem taşımaktadır.

Kişisel verilerin korunması, temel bir insan hakkı olarak kabul edilmekte ve ulusal ve uluslararası düzeyde çeşitli düzenlemelerle güvence altına alınmaktadır. Bu düzenlemelerden biri de unutulma hakkıdır. Unutulma hakkı, kişilerin internet ortamında kendileriyle ilgili çıkan haber, fotoğraf, video, bilgi gibi verilerin artık internet arama sonuçlarında çıkmamasını isteme hakkıdır. Bu hak, Avrupa Birliği Veri Koruma Yönetmeliği (GDPR) tarafından tanınmıştır ve Türkiye’de de benzer bir düzenleme vardır. Unutulma hakkı, kişilerin kendilerine ilişkin verilerin toplum hafızasından kaldırılması hakkıdır.

Bu makalede, unutulma hakkının tanımı, yasal dayanağı, kapsamı, şartları, sınırları ve başvuru yolları hakkında detaylı bilgi vereceğiz.

Unutulma Hakkının Yasal Dayanağı

Unutulma hakkı, Türk hukukunda açıkça düzenlenmiş bir hak değildir. Ancak Anayasa, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (İYS Kanunu), 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu (TMK), 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu (TCK) ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) gibi kanunlarda unutulma hakkının uygulanmasına imkan sağlayan hükümler bulunmaktadır.

Anayasa

Anayasa’nın 20. maddesinde kişisel verilerin korunmasını isteme hakkı düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, herkes, kendisiyle ilgili kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sahiptir. Kişisel veriler, ancak kanunda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla işlenebilir. Kişi, kendisiyle ilgili kişisel veriler hakkında bilgilendirilme, bu verilere erişme, amaçları doğrultusunda kullanılıp kullanılmadığını öğrenme, bunların düzeltilmesini veya silinmesini talep etme ve kanunda öngörülen şartlar çerçevesinde bu haklarının ihlali halinde tazminat isteme hakkına sahiptir.

Anayasa’nın 20. maddesi, unutulma hakkının temel dayanağını oluşturmaktadır. Bu madde, kişilerin kişisel verilerinin silinmesini talep etme hakkını tanımaktadır. Bu hak, unutulma hakkının bir parçası olarak kabul edilebilir. Ayrıca, Anayasa’nın 17. maddesinde öngörülen kişinin maddi ve manevi varlığını koruma ve geliştirme hakkı, 22. maddesinde öngörülen haberleşme hürriyeti, 25. maddesinde öngörülen düşünceyi açıklama ve yayma hürriyeti, 26. maddesinde öngörülen basın hürriyeti ve 28. maddesinde öngörülen bilim ve sanatı serbestçe yapma hakkı gibi haklar da unutulma hakkının yasal dayanakları arasında sayılabilir.

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu

6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, 7 Nisan 2016 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, kişisel verilerin işlenmesinde başta özel hayatın gizliliği olmak üzere kişilerin temel hak ve özgürlüklerini korumak ve kişisel verileri işleyen gerçek ve tüzel kişilerin yükümlülükleri ile uyacakları usul ve esasları düzenlemek amacıyla çıkarılmıştır.

Kanunun 11. maddesinde, ilgili kişinin veri sorumlusuna başvurarak, kişisel verilerinin silinmesini veya yok edilmesini isteme hakkı tanınmıştır. Bu hak, unutulma hakkının bir yansıması olarak değerlendirilebilir. Kanunun 4. maddesinde, kişisel verilerin işlenmesinde ilgili mevzuata ve dürüstlük kuralına uygun, doğru ve gerektiğinde güncel, belirli, açık ve meşru amaçlar için işlenmesi, işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olması, işlendikleri amaç için gerekli olan süre kadar muhafaza edilmesi gibi ilkeler öngörülmüştür. Bu ilkeler, unutulma hakkının kullanılmasında dikkate alınması gereken kriterlerdir.

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, 4 Mayıs 2007 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, internet ortamında yapılan yayınların düzenlenmesi, bu yayınlar yoluyla işlenen suçlarla mücadele edilmesi, suç unsuru içeren yayınların tespiti, engellenmesi ve içeriğin çıkarılması, bu yayınlar sebebiyle doğan zararların tazmini ve ilgili kurum ve kuruluşların görev ve yetkilerini belirlemek amacıyla çıkarılmıştır.

Kanunun 9. maddesinde, kişilik haklarının ihlal edildiği iddiasıyla başvuran kişinin, içeriğin yayından çıkarılmasını veya erişimin engellenmesini talep edebileceği hüküm altına alınmıştır. Bu madde, unutulma hakkının uygulanmasına olanak sağlayan bir düzenlemedir. Kanunun 8. maddesinde, internet ortamında yapılan yayınlarla ilgili olarak, Türk Ceza Kanunu, Basın Kanunu, Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu, Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Patent Haklarının Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname, Türk Medeni Kanunu ve diğer kanunlarda yer alan hükümlerin uygulanacağı belirtilmiştir. Bu kanunlarda yer alan hükümler, unutulma hakkının sınırlarını belirleyen kriterlerdir.

Türk Medeni Kanunu

4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 22 Kasım 2001 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, kişilerin maddi ve manevi varlıklarını korumak ve geliştirmek, aile kurmak, aile içindeki ilişkileri düzenlemek, miras hukuku ile ilgili kuralları belirlemek amacıyla çıkarılmıştır. Kanunun 24. maddesinde, kişilik haklarının korunması düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kişi, kişilik hakkına saldırıda bulunanlara karşı, hâkimden, saldırının önlenmesini, saldırının hukuka aykırılığının tespit edilmesini, saldırının ortadan kaldırılmasını, saldırı sonucu doğan maddi ve manevi zararların giderilmesini isteyebilir.

Kanunun 25. maddesinde, kişinin özel hayatının gizliliği hakkı tanınmıştır. Bu maddeye göre, kişi, özel hayatının gizliliğine saygı gösterilmesini isteyebilir. Özel hayatın gizliliğine ilişkin bilgiler, ancak ilgilinin rızasıyla veya kanunda öngörülen hallerde açıklanabilir. Kanunun 26. maddesinde, kişinin resminin yayınlanması hakkı düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kişi, resminin yayınlanmasına rıza göstermedikçe, resminin yayınlanmasını önleyebilir. Ancak, resmi, kamu görevi yapan kişilerin veya kamu yararına çalışanların resmi ise veya resim, kamuya mal olmuş bir olaya ilişkin ise veya resim, sanat eseri niteliğinde ise, bu hallerde rıza aranmaz.

Türk Medeni Kanunu’nun 24, 25 ve 26. maddeleri, unutulma hakkının yasal dayanaklarından biridir. Bu maddeler, kişilerin kişilik haklarının, özel hayatının gizliliğinin ve resminin yayınlanmasının korunmasını sağlamaktadır. Bu haklar, unutulma hakkının kapsamını oluşturmaktadır.

Türk Ceza Kanunu

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 1 Haziran 2005 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, suç ve cezaları, cezaların uygulanmasını, cezaların infazını, cezaların sona ermesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini, cezaların ertelenmesini ve cezaların ertelenmesini düzenlemek amacıyla çıkarılmıştır.

Kanunun 132. maddesinde, kişisel verilerin kaydedilmesi suçu düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kişisel verileri, hukuka aykırı olarak kaydeden kişi, bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Kişisel verileri, hukuka aykırı olarak başkasına veren, yayan veya ele geçiren kişi, iki yıldan dört yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır. Kanunun 133. maddesinde, kişisel verilerin silinmesi veya yok edilmesi suçu düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kişisel verileri, kanunlarda öngörülen süreler geçmesine rağmen, silmeyen veya yok etmeyen kişi, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.

Türk Ceza Kanunu’nun 132 ve 133. maddeleri, unutulma hakkının yasal dayanaklarından biridir. Bu maddeler, kişisel verilerin hukuka aykırı olarak kaydedilmesi, verilmesi, yayılması, ele geçirilmesi veya silinmemesi veya yok edilmemesi halinde cezai yaptırımlar öngörmektedir. Bu yaptırımlar, unutulma hakkının uygulanmasını teşvik etmektedir.

Hukuk Muhakemeleri Kanunu

6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu, 1 Ekim 2011 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bu kanun, hukuk davalarının nasıl açılacağı, hangi mahkemelerde görüleceği, nasıl yürütüleceği, nasıl sonuçlandırılacağı, nasıl temyiz edileceği, nasıl icra edileceği gibi konuları düzenlemek amacıyla çıkarılmıştır. Kanunun 73. maddesinde, kişilik haklarına saldırı halinde başvurulacak yargı yolu düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kişilik haklarına saldırıda bulunanlar hakkında, saldırının önlenmesi, saldırının hukuka aykırılığının tespiti, saldırının ortadan kaldırılması, saldırı sonucu doğan maddi ve manevi zararların giderilmesi gibi taleplerle dava açılabilir. Bu dava, saldırının yapıldığı yerdeki asliye hukuk mahkemesinde açılır. Kanunun

Kanunun 74. maddesinde, kişilik haklarına saldırı halinde başvurulacak tedbirler düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, kişilik haklarına saldırıda bulunanlar hakkında, saldırının önlenmesi, saldırının hukuka aykırılığının tespiti, saldırının ortadan kaldırılması, saldırı sonucu doğan maddi ve manevi zararların giderilmesi gibi taleplerle birlikte, saldırının yayın yoluyla yapılması halinde, yayının durdurulması, yayının içeriğinin değiştirilmesi, yayının geri çekilmesi, yayının yok edilmesi, yayının düzeltilmesi, yayının yalanlanması, yayının özür dilemesi gibi tedbirler de istenebilir. Bu tedbirler, unutulma hakkının uygulanmasına yardımcı olan araçlardır.

Unutulma Hakkının Kapsamı

Unutulma hakkı, kişilerin internet ortamında kendileriyle ilgili çıkan haber, fotoğraf, video, bilgi gibi verilerin artık internet arama sonuçlarında çıkmamasını isteme hakkıdır. Bu hak, kişilerin kişilik haklarını, özel hayatlarının gizliliğini, itibarlarını, saygınlıklarını, unvanlarını, mesleklerini, işlerini, ailelerini, sağlıklarını, eğitimlerini, hobilerini, alışkanlıklarını, tercihlerini, görüşlerini, inançlarını, duygularını, düşüncelerini, hayallerini, geleceklerini korumayı amaçlamaktadır. Bu hak, kişilerin geçmişte yaptıkları hataların, pişman oldukları davranışların, unutmak istedikleri olayların, kendilerini rahatsız eden bilgilerin, toplum önünde mahcup olmalarına neden olan verilerin, internet ortamında sürekli olarak karşılarına çıkmasını engellemeyi hedeflemektedir. Bu hak, kişilerin kendilerine ilişkin verilerin toplum hafızasından kaldırılması hakkıdır.

Unutulma hakkının kapsamı, sadece internet arama motorlarını değil, aynı zamanda sosyal medya platformlarını, haber sitelerini, blogları, forumları, video paylaşım sitelerini, e-ticaret sitelerini, resmi kurumların web sitelerini, kişisel web sitelerini, veri tabanlarını, arşivleri, kütüphaneleri, müzeleri, vb. kapsamaktadır. Unutulma hakkının kapsamı, sadece kişilerin kendileriyle ilgili verileri değil, aynı zamanda kişilerin aileleriyle, arkadaşlarıyla, iş arkadaşlarıyla, tanıdıklarıyla, ünlülerle, siyasetçilerle, sporcularla, sanatçılarla, vb. ilgili verileri de kapsamaktadır. Unutulma hakkının kapsamı, sadece kişilerin istedikleri verileri değil, aynı zamanda kişilerin istemedikleri, bilmedikleri, rızası olmadan yayınlanan, yanlış, eksik, güncel olmayan, hukuka aykırı, hakaret içeren, iftira atan, küçük düşüren, aşağılayan, taciz eden, şantaj yapan, dolandıran, suç işleyen, terörize eden, vb. verileri de kapsamaktadır.

Unutulma hakkı, kişilerin internet ortamında kendileriyle ilgili çıkan haber, fotoğraf, video, bilgi gibi verilerin artık internet arama sonuçlarında çıkmamasını isteme hakkıdır. Bu hak, kişilerin kişilik haklarının, özel hayatının gizliliğinin, resminin yayınlanmasının korunmasını sağlamaktadır. Ancak unutulma hakkı, mutlak ve sınırsız bir hak değildir. Unutulma hakkı, diğer kişilerin ve toplumun hak ve çıkarları ile dengelenmelidir. Bu nedenle, unutulma hakkının kapsamı, her somut olayın özelliklerine göre belirlenmelidir.

Unutulma hakkının kapsamını belirlerken, şu hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:

• Unutulma hakkı, sadece internet arama motorlarında çıkan sonuçları kapsar. Unutulma hakkı, internet üzerindeki kaynak sitelerdeki verilerin silinmesini veya değiştirilmesini kapsamaz. Ancak, kaynak sitelerdeki verilerin silinmesi veya değiştirilmesi, diğer yasal yollara başvurularak talep edilebilir.
• Unutulma hakkı, sadece kişisel verileri kapsar. Kişisel veriler, kişinin kimliği, özellikleri, tercihleri, görüşleri, sağlık durumu, eğitim seviyesi, mesleği, ailevi ilişkileri, hobileri, alışkanlıkları gibi kendisiyle ilgili her türlü bilgiyi ifade eder. Kişisel olmayan veriler, unutulma hakkının kapsamı dışındadır.
• Unutulma hakkı, sadece ilgili kişinin talebi üzerine uygulanır. Unutulma hakkı, başkasının talebi üzerine uygulanmaz. Ancak, ilgili kişi ölmüş veya fiil ehliyetini kaybetmiş ise, unutulma hakkı, mirasçıları veya vasisi tarafından kullanılabilir.
• Unutulma hakkı, sadece hukuka aykırı olarak yayınlanan verileri kapsar. Hukuka uygun olarak yayınlanan veriler, unutulma hakkının kapsamı dışındadır. Hukuka uygunluk, kanunlarda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla yayınlanma şartını ifade eder.
• Unutulma hakkı, sadece güncelliğini yitirmiş veya gereksiz hale gelmiş verileri kapsar. Güncel veya gerekli olan veriler, unutulma hakkının kapsamı dışındadır. Güncellik veya gereklilik, verilerin işlendikleri amaçla bağlantılı, sınırlı ve ölçülü olma şartını ifade eder.
• Unutulma hakkı, sadece kişinin özel hayatına ilişkin verileri kapsar. Kamu yararına ilişkin veriler, unutulma hakkının kapsamı dışındadır. Kamu yararına ilişkin veriler, kişinin kamu görevi yapan veya kamu yararına çalışan bir kişi olması, verilerin kamuya mal olmuş bir olaya ilişkin olması, verilerin sanat eseri niteliğinde olması gibi hallerde söz konusu olabilir.

Unutulma Hakkının Şartları

Unutulma hakkının kullanılabilmesi için bazı şartların yerine getirilmesi gerekmektedir. Bu şartlar, unutulma hakkının sınırlarını belirleyen kriterlerdir. Bu şartlar, şu şekilde sıralanabilir:

• Unutulma hakkı, sadece gerçek kişiler tarafından kullanılabilir. Tüzel kişiler, unutulma hakkına sahip değildir.
• Unutulma hakkı, sadece kişisel veriler için kullanılabilir. Kişisel veri, kişinin kimliği, özellikleri, tercihleri, görüşleri, sağlık durumu, eğitim seviyesi, mesleği, ailevi ilişkileri, hobileri, alışkanlıkları gibi kendisiyle ilgili her türlü bilgiyi ifade etmektedir. Kişisel olmayan veriler, unutulma hakkının kapsamı dışındadır.
• Unutulma hakkı, sadece internet ortamında yayınlanan veriler için kullanılabilir. İnternet ortamı dışında yayınlanan veriler, unutulma hakkının kapsamı dışındadır.
• Unutulma hakkı, sadece hukuka aykırı veya gereksiz olan veriler için kullanılabilir. Hukuka uygun veya gerekli olan veriler, unutulma hakkının kapsamı dışındadır. Hukuka aykırı veya gereksiz olan veriler, şu şekilde tanımlanabilir:
  1. Kişinin açık rızası olmadan yayınlanan veriler
  2. Kişinin özel hayatının gizliliğini ihlal eden veriler
  3. Kişinin kişilik haklarını zedeleyen veriler
  4. Kişinin itibarını veya saygınlığını sarsan veriler
  5. Kişinin unvanını veya mesleğini etkileyen veriler
  6. Kişinin işini veya kariyerini tehlikeye atan veriler
  7. Kişinin ailesini veya yakınlarını rahatsız eden veriler
  8. Kişinin sağlığını veya güvenliğini tehlikeye atan veriler
  9. Kişinin eğitimini veya gelişimini engelleyen veriler
  10. Kişinin hobilerini veya alışkanlıklarını kısıtlayan veriler
  11. Kişinin tercihlerini veya görüşlerini değiştirmeye zorlayan veriler
  12. Kişinin inançlarını veya duygularını inciten veriler
  13. Kişinin düşüncelerini veya hayallerini yok eden veriler
  14. Kişinin geleceğini veya umutlarını karartan veriler
  15. Kişinin geçmişte yaptığı hataları veya pişman olduğu davranışları hatırlatan veriler
  16. Kişinin unutmak istediği olayları veya anıları canlandıran veriler

Unutulma hakkının kullanılabilmesi için, şu şartların gerçekleşmesi gerekir:

• İlgili kişinin, internet arama motoruna başvurması,
• İlgili kişinin, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama sonuçlarında çıkmamasını talep etmesi,
• İlgili kişinin, talebinin gerekçesini ve delillerini sunması,
• İnternet arama motorunun, talebi değerlendirmesi ve kabul veya reddetmesi,
• İnternet arama motorunun, talebi kabul etmesi halinde, ilgili verilerin internet arama sonuçlarından kaldırılması,
• İnternet arama motorunun, talebi reddetmesi halinde, ilgili kişinin, idari veya yargı mercilerine başvurması.

İnternet Arama Motoruna Başvuru

Unutulma hakkının kullanılabilmesi için, ilgili kişinin, internet arama motoruna başvurması gerekir. İnternet arama motoru, internet üzerindeki kaynak sitelerdeki verileri tarayan, indeksleyen, sıralayan ve kullanıcılara sunan bir araçtır. Örneğin, Google, Bing, Yahoo, Yandex gibi internet arama motorları bulunmaktadır. İlgili kişi, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama sonuçlarında çıkmamasını istediği internet arama motoruna başvurmalıdır. Başvuru, internet arama motorunun sağladığı online form, e-posta, telefon, faks veya posta yoluyla yapılabilir. Başvuru, ücretsizdir.

Talebin İçeriği

Unutulma hakkının kullanılabilmesi için, ilgili kişinin, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama sonuçlarında çıkmamasını talep etmesi gerekir. Talep, yazılı veya elektronik ortamda yapılabilir. Talepte, şu bilgilerin bulunması gerekir:

• • İlgili kişinin adı, soyadı, adresi, telefon numarası, e-posta adresi gibi kimlik ve iletişim bilgileri,
  • İlgili kişinin, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama sonuçlarında çıkmamasını istediği internet arama motorunun adı ve adresi,
  • İlgili kişinin, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama sonuçlarında çıktığı kaynak sitelerin adları, adresleri ve URL’leri,
  • İlgili kişinin, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama sonuçlarında çıkmamasını istediği verilerin niteliği, içeriği ve konusu,
  • İlgili kişinin, talebinin gerekçesini ve delillerini açıklayan bir beyanı,
  • İlgili kişinin, talebinin kabul edilmesi halinde, internet arama sonuçlarında çıkan verilerin hangi ülkelerde veya bölgelerde kaldırılmasını istediği
  • İlgili kişinin, talebinin gerekçesini ve delillerini açıklayan bir beyanı, unutulma hakkının kullanılabilmesi için önemli bir unsurdur.
  • İlgili kişi, talebinin nedenini, amacını, hedefini, yararını, zararını, etkisini, sonucunu, sorununu, çözümünü, önerisini, eleştirisini, tartışmasını, görüşünü, yorumunu, duygusunu, düşüncesini, hayalini, hayatını, gerçeğini, fikrini, sanatını, bilimini, hakkını, hukukunu, özgürlüğünü, gizliliğini, kişiliğini, onurunu, saygınlığını, itibarını, kimliğini, özelliklerini, tercihlerini, alışkanlıklarını, ilişkilerini, sağlık durumunu, eğitim seviyesini, mesleğini, geçmişini, geleceğini, özgürce yaşamasını ve gelişmesini sağlayacak şekilde açıklamalıdır.
  • İlgili kişi, talebinin gerekçesini destekleyen, kanıtlayan, ispatlayan, doğrulayan, güçlendiren, pekiştiren, somutlaştıran, örnekleyen, istatistikleyen, yargı kararıyla belgeleyen, akademik çalışmayla paylaşan, haberle duyuran, raporla sunan, anketle katılımcılaştıran, görüşle özgürleştiren, yorumla demokratikleştiren, sonuçla mantıklılaştıran, özetle sadeleştiren, başlıkla özelleştiren, meta açıklama ile optimize eden, girişle ilgi uyandıran, başlıkla düzenleyen, alt başlıkla ayrıntılandıran, madde işaretiyle özetleyen, numaralı listeyle sıralayan, sıkça sorulan soruyla merak uyandıran, sonuçla bağlayan gibi deliller sunmalıdır.
  • İlgili kişi, talebinin gerekçesini ve delillerini, yazılı veya elektronik ortamda, net, anlaşılır, uygulanabilir, istikrarlı, tutarlı, adil, makul ve hakkaniyete uygun bir şekilde sunmalıdır.
  • İlgili kişinin, talebinin kabul edilmesi halinde, internet arama sonuçlarında çıkan verilerin hangi ülkelerde veya bölgelerde kaldırılmasını istediği, unutulma hakkının kullanılabilmesi için önemli bir unsurdur.
  • İlgili kişi, talebinin kabul edilmesi halinde, internet arama sonuçlarında çıkan verilerin, sadece Türkiye’de mi, Avrupa Birliği’nde mi, Amerika Birleşik Devletleri’nde mi, Çin’de mi, Rusya’da mı, Hindistan’da mı, Japonya’da mı, Brezilya’da mı, Kanada’da mı, Avustralya’da mı, Afrika’da mı, Asya’da mı, Avrupa’da mı, Kuzey Amerika’da mı, Güney Amerika’da mı, Okyanusya’da mı, Antarktika’da mı, tüm dünyada mı kaldırılmasını istediğini belirtmelidir.
  • İlgili kişi, talebinin kabul edilmesi halinde, internet arama sonuçlarında çıkan verilerin, hangi ülkelerde veya bölgelerde kaldırılmasını istediğini, yazılı veya elektronik ortamda, net, anlaşılır, uygulanabilir, istikrarlı, tutarlı, adil, makul ve hakkaniyete uygun bir şekilde belirtmelidir.
  • İlgili kişinin, talebinin reddedilmesi halinde, idari veya yargı mercilerine başvurma hakkını saklı tuttuğunu belirten bir beyanı.

Talep, ilgili kişinin imzası veya elektronik imzası ile sonlandırılmalıdır.

Talebin Değerlendirilmesi

Unutulma hakkının kullanılabilmesi için, internet arama motorunun, talebi değerlendirmesi ve kabul veya reddetmesi gerekir. İnternet arama motoru, talebi aldığı tarihten itibaren en geç 15 gün içinde değerlendirmelidir. İnternet arama motoru, talebi değerlendirirken, şu hususları göz önünde bulundurmalıdır:

• Talebin, unutulma hakkının kapsamına girip girmediği,
• Talebin, unutulma hakkının şartlarını taşıyıp taşımadığı,
• Talebin, diğer kişilerin ve toplumun hak ve çıkarları ile dengeli olup olmadığı,
• Talebin, internet arama motorunun teknik imkanları ile uyumlu olup olmadığı.

İnternet arama motoru, talebi kabul veya reddetme kararını, ilgili kişiye yazılı veya elektronik ortamda bildirmelidir. Kararda, gerekçe ve deliller açıkça belirtilmelidir. Karar, ücretsizdir.

Talebin Kabulü

Unutulma hakkının kullanılabilmesi için, internet arama motorunun, talebi kabul etmesi halinde, ilgili verilerin internet arama sonuçlarından kaldırılması gerekir. İnternet arama motoru, talebi kabul ettiği tarihten itibaren en geç 15 gün içinde, ilgili verileri internet arama sonuçlarından kaldırmalıdır. İnternet arama motoru, ilgili verileri internet arama sonuçlarından kaldırdığını, ilgili kişiye yazılı veya elektronik ortamda bildirmelidir. Bildirim, ücretsizdir.

İnternet arama motoru, ilgili verileri internet arama sonuçlarından kaldırdığında, bu verilerin kaynak sitelerden de kaldırılmasını sağlamaz. İlgili kişi, kaynak sitelerden de verilerin kaldırılmasını istiyorsa, ayrıca kaynak sitelere başvurmalı veya diğer yasal yollara başvurmalıdır.

İnternet arama motoru, ilgili verileri internet arama sonuçlarından kaldırdığında, bu verilerin sadece ilgili kişinin talep ettiği ülkelerde veya bölgelerde kaldırılmasını sağlar. İlgili kişi, verilerin tüm dünyada kaldırılmasını istiyorsa, ayrıca diğer ülkelerde veya bölgelerde faaliyet gösteren internet arama motorlarına başvurmalı veya diğer yasal yollara başvurmalıdır.

Talebin Reddi

Unutulma hakkının kullanılabilmesi için, internet arama motorunun, talebi reddetmesi halinde, ilgili kişinin, idari veya yargı mercilerine başvurması gerekir. İnternet arama motoru, talebi reddettiği tarihten itibaren en geç 15 gün içinde, ilgili kişiye yazılı veya elektronik ortamda bildirmelidir. Bildirimde, reddin gerekçesi ve delilleri açıkça belirtilmelidir. Bildirim, ücretsizdir.

İlgili kişi, internet arama motorunun talebini reddetmesi halinde, idari veya yargı mercilerine başvurabilir. İdari merci olarak, Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na (KVKK) başvurulabilir. KVKK, ilgili kişinin başvurusunu aldığı tarihten itibaren en geç 60 gün içinde değerlendirir ve karara bağlar. KVKK, kararını ilgili kişiye ve internet arama motoruna yazılı veya elektronik ortamda bildirir. KVKK, kararında, internet arama motoruna, ilgili verileri internet arama sonuçlarından kaldırması veya kaldırmaması yönünde bir yaptırım uygulayabilir. KVKK’nın kararına karşı, idare mahkemesinde dava açılabilir.

Yargı merci olarak, asliye hukuk mahkemesine başvurulabilir. Asliye hukuk mahkemesi, ilgili kişinin başvurusunu aldığı tarihten itibaren en kısa sürede değerlendirir ve karara bağlar. Asliye hukuk mahkemesi, kararını ilgili kişiye ve internet arama motoruna yazılı veya elektronik ortamda bildirir. Asliye hukuk mahkemesi, kararında, internet arama motoruna, ilgili verileri internet arama sonuçlarından kaldırması veya kaldırmaması yönünde bir hüküm verebilir. Asliye hukuk mahkemesinin kararına karşı, bölge adliye mahkemesinde istinaf yoluna başvurulabilir.

Unutulma Hakkının Sınırları

Unutulma hakkı, mutlak ve sınırsız bir hak değildir. Unutulma hakkı, diğer kişilerin ve toplumun hak ve çıkarları ile dengelenmelidir. Bu nedenle, unutulma hakkının kullanılması, bazı durumlarda sınırlandırılabilir. Unutulma hakkının sınırlandırılması, kanunlarda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla mümkündür. Unutulma hakkının sınırlandırılmasında, şu hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:

• Unutulma hakkının sınırlandırılması, demokratik bir toplumda gerekli olmalıdır. Demokratik bir toplumda gerekli olma, unutulma hakkının sınırlandırılmasının, kamu yararına, kamu düzenine, kamu güvenliğine, ulusal güvenliğe, ulusal savunmaya, uluslararası ilişkilere, adalete, sağlığa, bilime, sanata, eğitime, kültüre, spor faaliyetlerine, tarihe, doğal ve kültürel mirasa, basın özgürlüğüne, ifade özgürlüğüne, bilgi edinme hakkına, aydınlanma hakkına, demokratik tartışmaya, eleştiriye, denetime, hesap sorma ve verme gibi değerlere katkı sağlaması anlamına gelir. Bu değerler, unutulma hakkının sınırlandırılmasının meşru amaçlarını oluşturur.
• Unutulma hakkının sınırlandırılması, orantılı olmalıdır. Orantılı olma, unutulma hakkının sınırlandırılmasının, meşru amaçlara ulaşmak için zorunlu, gerekli ve yeterli olması anlamına gelir. Unutulma hakkının sınırlandırılması, meşru amaçlara ulaşmak için başka bir yol bulunmadığı veya bulunan yolların daha ağır sonuçlar doğurduğu durumlarda yapılabilir. Unutulma hakkının sınırlandırılması, meşru amaçlara ulaşmak için en az zarar veren, en az müdahale eden, en az kısıtlayan yöntemle yapılmalıdır. Unutulma hakkının sınırlandırılması, meşru amaçlara ulaşmak için gerekenden fazla veya az olmamalıdır.
• Unutulma hakkının sınırlandırılması, öngörülebilir olmalıdır. Öngörülebilir olma, unutulma hakkının sınırlandırılmasının, kanunlarda açıkça belirtilmiş, net, anlaşılır, uygulanabilir, istikrarlı, tutarlı, adil, makul ve hakkaniyete uygun olması anlamına gelir. Unutulma hakkının sınırlandırılması, keyfi, haksız, hukuksuz, ayrımcı, orantısız, gizli, değişken, çelişkili, adaletsiz, mantıksız ve hakkaniyete aykırı olmamalıdır.

Unutulma Hakkına Başvuru Yolları

Unutulma hakkını kullanmak isteyen kişiler, aşağıdaki başvuru yollarını izleyebilirler:

• İnternet arama motoruna başvuru: İlgili kişi, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama sonuçlarında çıkmamasını istediği internet arama motoruna başvurabilir. İnternet arama motoru, talebi değerlendirir ve kabul veya reddeder. Talep kabul edilirse, ilgili veriler internet arama sonuçlarından kaldırılır. Talep reddedilirse, ilgili kişi, idari veya yargı mercilerine başvurabilir.
• Kaynak siteye başvuru: İlgili kişi, kendisiyle ilgili kişisel verilerin kaynak sitelerden kaldırılmasını isteyebilir. Kaynak site, talebi değerlendirir ve kabul veya reddeder. Talep kabul edilirse, ilgili veriler kaynak sitelerden kaldırılır. Talep reddedilirse, ilgili kişi, idari veya yargı mercilerine başvurabilir.
• Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na başvuru: İlgili kişi, internet arama motoru veya kaynak sitenin talebini reddetmesi halinde, Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na (KVKK) başvurabilir. KVKK, talebi değerlendirir ve karara bağlar. Kararda, internet arama motoru veya kaynak siteye, ilgili verileri internet arama sonuçlarından veya kaynak sitelerden kaldırması veya kaldırmaması yönünde bir yaptırım uygulayabilir. KVKK’nın kararına karşı, idare mahkemesinde dava açılabilir.
• Asliye hukuk mahkemesine başvuru: İlgili kişi, internet arama motoru veya kaynak sitenin talebini reddetmesi halinde, asliye hukuk mahkemesine başvurabilir. Asliye hukuk mahkemesi, talebi değerlendirir ve karara bağlar. Kararda, internet arama motoru veya kaynak siteye, ilgili verileri internet arama sonuçlarından veya kaynak sitelerden kaldırması veya kaldırmaması yönünde bir hüküm verebilir. Asliye hukuk mahkemesinin kararına karşı, bölge adliye mahkemesinde istinaf yoluna başvurulabilir.

Unutulma Hakkı İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular

Unutulma hakkı nedir?

Unutulma hakkı, kişilerin internet ortamında kendileriyle ilgili çıkan haber, fotoğraf, video, bilgi gibi verilerin artık internet arama sonuçlarında çıkmamasını isteme hakkıdır.

Unutulma hakkı nereden kaynaklanır?

Unutulma hakkı, Anayasa, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu, 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu gibi kanunlarda yer alan hükümlerden kaynaklanır.

Unutulma hakkı nasıl kullanılır?

Unutulma hakkını kullanmak için, ilgili kişinin, internet arama motoruna başvurması, kendisiyle ilgili kişisel verilerin internet arama sonuçlarında çıkmamasını talep etmesi, talebinin gerekçesini ve delillerini sunması, internet arama motorunun, talebi değerlendirmesi ve kabul veya reddetmesi, internet arama motorunun, talebi kabul etmesi halinde, ilgili verilerin internet arama sonuçlarından kaldırılması, internet arama motorunun, talebi reddetmesi halinde, ilgili kişinin, idari veya yargı mercilerine başvurması gerekmektedir.

Unutulma hakkının kapsamı nedir?

Unutulma hakkının kapsamı, sadece internet arama motorlarında çıkan sonuçları, sadece kişisel verileri, sadece ilgili kişinin talebi üzerine, sadece hukuka aykırı olarak yayınlanan verileri, sadece güncelliğini yitirmiş veya gereksiz hale gelmiş verileri, sadece kişinin özel hayatına ilişkin verileri kapsar.

Unutulma hakkının sınırları nelerdir?

Unutulma hakkının sınırları, kanunlarda öngörülen hallerde veya kişinin açık rızasıyla, demokratik bir toplumda gerekli, orantılı ve öngörülebilir olması şartıyla, diğer kişilerin ve toplumun hak ve çıkarları ile dengelenmelidir. Bu dengenin sağlanmasında, şu hususlar göz önünde bulundurulmalıdır:

• Unutulma hakkının sınırlandırılması, kişinin kamu görevi yapan veya kamu yararına çalışan bir kişi olması halinde, kişinin mesleki faaliyetleri, görevleri, sorumlulukları, yetkileri, performansı, başarıları, hataları, yaptırımları, ödülleri, önerileri, eleştirileri, görüşleri, kararları, raporları, araştırmaları, projeleri, eğitimleri, seminerleri, konferansları, yayınları, katkıları, üyelikleri, ilişkileri gibi hususlarla ilgili verilerin internet arama sonuçlarında çıkmasını engelleyemez.
• Bu veriler, kamu yararına, kamu düzenine, kamu güvenliğine, ulusal güvenliğe, ulusal savunmaya, uluslararası ilişkilere, adalete, sağlığa, bilime, sanata, eğitime, kültüre, spor faaliyetlerine, tarihe, doğal ve kültürel mirasa, basın özgürlüğüne, ifade özgürlüğüne, bilgi edinme hakkına, aydınlanma hakkına, demokratik tartışmaya, eleştiriye, denetime, hesap sorma ve verme gibi değerlere katkı sağlayabilir. Bu veriler, kişinin özel hayatına ilişkin veriler olarak kabul edilmez.
• Unutulma hakkının sınırlandırılması, verilerin kamuya mal olmuş bir olaya ilişkin olması halinde, olayın niteliği, önemi, etkisi, sonucu, yankısı, kamuoyu ilgisi, tarihi değeri, kültürel mirası, bilimsel katkısı, sanatsal eseri, eğitim kaynağı, spor başarısı gibi hususlarla ilgili verilerin internet arama sonuçlarında çıkmasını engelleyemez.
• Bu veriler, kamu yararına, kamu düzenine, kamu güvenliğine, ulusal güvenliğe, ulusal savunmaya, uluslararası ilişkilere, adalete, sağlığa, bilime, sanata, eğitime, kültüre, spor faaliyetlerine, tarihe, doğal ve kültürel mirasa, basın özgürlüğüne, ifade özgürlüğüne, bilgi edinme hakkına, aydınlanma hakkına, demokratik tartışmaya, eleştiriye, denetime, hesap sorma ve verme gibi değerlere katkı sağlayabilir. Bu veriler, kişinin özel hayatına ilişkin veriler olarak kabul edilmez.
• Unutulma hakkının sınırlandırılması, verilerin sanat eseri niteliğinde olması halinde, eserin türü, biçimi, içeriği, anlamı, amacı, mesajı, etkisi, yaratıcısı, sahibi, yorumcusu, eleştirmeni, izleyicisi, okuyucusu, dinleyicisi, hayranı, takipçisi, destekçisi, karşıtı, rakibi, ödülü, yeri, zamanı, değeri, özgünlüğü, kalitesi, güzelliği, estetiği, duygusu, düşüncesi, hayali, hayatı, gerçeği, fikri, sanatı gibi hususlarla ilgili verilerin internet arama sonuçlarında çıkmasını engelleyemez.
• Bu veriler, kamu yararına, kamu düzenine, kamu güvenliğine, ulusal güvenliğe, ulusal savunmaya, uluslararası ilişkilere, adalete, sağlığa, bilime, sanata, eğitime, kültüre, spor faaliyetlerine, tarihe, doğal ve kültürel mirasa, basın özgürlüğüne, ifade özgürlüğüne, bilgi edinme hakkına, aydınlanma hakkına, demokratik tartışmaya, eleştiriye, denetime, hesap sorma ve verme gibi değerlere katkı sağlayabilir. Bu veriler, kişinin özel hayatına ilişkin veriler olarak kabul edilmez.

Unutulma Hakkınızı Kullanın: Sonuç

Unutulma hakkı, kişilerin internet ortamında kendileriyle ilgili çıkan haber, fotoğraf, video, bilgi gibi verilerin artık internet arama sonuçlarında çıkmamasını isteme hakkıdır. Bu hak, kişilerin kişilik haklarının, özel hayatının gizliliğinin, resminin yayınlanmasının korunmasını sağlar. Ancak unutulma hakkı, mutlak ve sınırsız bir hak değildir. Unutulma hakkı, diğer kişilerin ve toplumun hak ve çıkarları ile dengelenmelidir. Bu nedenle, unutulma hakkının kapsamı, şartları ve sınırları, her somut olayın özelliklerine göre belirlenmelidir.

Unutulma hakkını kullanmak isteyen kişiler, internet arama motoruna, kaynak siteye, Kişisel Verileri Koruma Kurumu’na veya asliye hukuk mahkemesine başvurabilirler. Unutulma hakkı, kişilerin internet üzerindeki izlerini silerek, geçmişlerinden kurtulmalarını, geleceklerini şekillendirmelerini, özgürce yaşamalarını ve gelişmelerini sağlayan bir haktır. Unutulma hakkı, kişilerin unutulmaz olmalarını değil, unutulmak istediklerinde unutulabilmelerini sağlayan bir haktır.

Profesyonel Hizmet Almak İster misiniz?

Unutulma Hakkı, dijital dünyada geçmişte yayılmış bilgilerin artık sizi hedeflememesini sağlayan bir hakdır. Biz, bilişim hukuku alanında uzmanlaşmış bir ekibiz ve size Unutulma Hakkı konusunda rehberlik ediyoruz. Danışmanlık, başvuru süreci, dokümantasyon ve hukuki destek dahil olmak üzere tüm süreçlerde sizin yanınızdayız. Mahremiyetinizi korumak ve geçmişinizi şekillendirmek için lütfen bizimle bu sayfayı kullanarak iletişime geçin.